Wanneer ik schrijf over klaverzaad dan heb ik het niet over het welbekende klavertje vier. Sterker nog het blad van de klaver bestaat uit drie blaadjes aan de steel. Klavers staan niet alleen bekend om hun vermogen om stikstof uit de lucht aan zich te binden. Er zijn tal van voordelen van het zaaien van klaver. Eerst iets meer over de klaver zelf.
Klavers.
Wat niet veel mensen weten is dat de klavers onderdeel uitmaken van de vlinderplantenfamilie. Het zal dus geen verrassing zijn dat er veel bestuivende insecten afkomen op de klaver in bloei. De klavers groeien niet alleen in het grasland, maar ook op andere plaatsen die veelvuldig betreden worden door mens en dier. Ze houden alleen niet van kalkrijke plekken, verder gedijen ze op vele soorten grond. Er zijn wereldwijd meer dan tweehonderd soorten bekend. In Nederland zijn het meeste bekend de witte klaver en de rode klaver.
Stikstofbinding.
Het voordeel van klaver is dat dit inheemse gewas stikstof bindt uit de lucht. Deze stikstof komt weer vrij in de bodem en komt ten goede aan het gras dat in de directe omgeving van klavers staat. Witte klaver kan 150 kg stikstof binden, rode klaver tot 350 kg per hectare. Om deze reden wordt klaver ingezet als groenbemester. Het grasland dat klavers bevat zal minder (kunst)mest behoeven en zorgen voor een grotere opbrengst.
Klavers hebben een bodem verbeterende werking.
De bodem verbeterende functie van klavers is niet alleen een direct gevolg van de afgifte van stikstof aan de bodem. Ze hebben ook een positieve invloed op de bodemstructuur. Door het gebruik van klaver stijgt de biomassa van wormen aanzienlijk en ook het aantal wormgangen neemt toe. Het regenwater wordt dan veel beter opgenomen. En door dit actieve bodemleven en dankzij de wormen ontstaat er meer organische stof. Wat weer zijn positieve weerslag heeft op de beplanting.
Als bodembedekker.
De meerjarige plant groeit welig in het najaar en verdient daarmee zijn plekje voor het komende seizoen. De stengels kruipen over de bodem en wortelen telkens opnieuw op de knopen. Ze vermeerderen zich snel en vormen bedden. Daarmee verdringen ze ander minder gewenste onkruiden. Er zijn overigens eenjarige en meerjarige klaversoorten. De laatste overleven in de winter en zijn bestand tegen vorst.
Droogtetolerantie.
Klavers zijn goed bestand tegen periodes van droogte. Door zijn diepere penwortel vindt de klaver vocht op diepte en houdt dit langer vast. Ze beschermen hiermee ook de naburige grassen. Dat is een geruststellende gedachte bij de huidige veranderingen in het klimaat. En ze blijven langer groen, wat weer een lust voor het oog is.
De klaver als waardplant.
Een waardplant is een plant waarop een dier de noodzakelijke bestanddelen vindt die voor zijn groei en voortplanting nodig zijn. Witte Klaver is bekend als waardplant voor de oranje luzernevlinder en Icarusblauwtje. De rode klaver is een waardplant voor vlinders zoals klaverblauwtje, staartblauwtje, mi-vlinder en bruine daguil. En nog veel meer vlinders en andere insecten verzamelen hun nectar bij deze meest voorkomende klaversoorten.
Als bron van voedsel.
Klavers werden in het verleden meer gebruikt als voedergewas dan tegenwoordig. Het zwaartepunt van de klaver ligt nu meer door zijn inzet als groenbemester. Toch is het wel leuk om te weten dat de bladeren en de bloemen van de klavers eetbaar zijn. De bloemen zijn als decoratie over een maaltijd te strooien. Menig stamppot wordt erdoor opgeleukt en daarbij staan ze bol van de vitaminen en mineralen. Ook kan je thee trekken van de bloemen. En denk er eens aan om een pot klaverhoning bij de imker aan te schaffen.
Klaverzaad zaaien of verwildering?
Je kunt ervoor kiezen om klavers te zaaien. De zaden zijn overigens in de meeste inheemse bloemenmengsels opgenomen. Je kunt ook gewoon de natuur zijn werk laten doen. Wanneer je een deel van het gazon niet of nauwelijks maait, dan wordt het gras niet alleen langer maar verschijnen er allerlei wilde en inheemse planten en kruiden. Zo kunnen er onder andere klavers, paardenbloemen, pinksterbloemen en klaprozen groeien en prachtig bloeien. Deze planten worden door veel mensen als onkruid beschouwd, maar bevatten de broodnodige nectar voor vele bestuivers.
